Unrivaled: Why America Will Remain the World’s Sole Superpower
Michael Beckley tarafından
Cornell University Press, 2018
xi + 231 sayfa
Bu noktada, çoğu insan artık Çin hakkında belirli bir anlatıya aşinadır. Bu anlatı ise Çin'in yakında dünyanın ekonomik açıdan en güçlü ülkesi olacağı ve askeri gücünün yakında ABD'nin gücünü nasıl gölgede bırakacağına dair anlatıdır.
Birçoğu bunun zaten olduğuna inanıyor. Örneğin, Mart Gallup anketine göre, ankete katılan Amerikalıların yarısı Çin'in dünyanın "önde gelen ekonomik gücü" olduğuna inanıyor ve yüzde 60'tan fazlası Çin'in "kritik bir tehdit" olduğuna inanıyor.
Ancak Çin, büyük bir küresel güç olarak ABD'ye rakip olmaya gerçekten hazır mı?
Unrivaled: Why America Will Remain the World’s Sole Superpower adlı kitabında, Michael Beckley kesinlikle Çin'in böyle bir şey yapacak konumda olduğunu düşünmüyor.
Harvard Kennedy Okulu'nda Uluslararası Güvenlik Programı üyesi olan Beckley, Çin rejiminin gerçekten ABD ile aynı ligde küresel bir güç olmayı umut edip edemeyeceğini belirlemek için Çin'e ilişkin mevcut ekonomik, demografik ve askeri verileri araştırıyor.
Cevap? Böyle bir senaryo son derece olası değildir. Çin, Amerika Birleşik Devletleri'ne rakip olma yönünde ilerlemek yerine, hızla yaşlanan, verimsiz, çatışmalı ve nispeten fakir bir ülkedir ve ABD hegemonyasına ciddi bir şekilde meydan okuma yolunda değildir.
Ama neden bu kadar çok insan Çin'in son derece güçlü olduğuna inanıyor?
Boyut Güce Eşit Değildir
Beckley, bunların çoğunun askeri gücün nasıl ölçüleceği konusundaki yanlış anlamalardan kaynaklandığını gösteriyor. Örneğin, gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) genel jeopolitik gücü belirlemede anahtar faktör olduğu sıklıkla varsayılır. Çin'in elbette ABD'ninkiyle karşılaştırılabilir devasa bir GSYİH'si var. Ancak Beckley'nin gözlemlediği gibi, bir ülkenin bir milyardan fazla sakini olduğunda, büyük bir GSYİH'nin büyük bir avantaj olması gerekmez. Uygulamada, büyük bir GSYİH, bir rejimin savaş yapmak için muazzam miktarda kaynağa sahip olduğu anlamına gelmez. Bunun yerine, son derece kalabalık bir ülkede GSYİH'nın büyük bir kısmı, muazzam nüfusuna yiyecek, barınma ve temel ihtiyaçları sağlamaya yönelik olmalıdır. Beckley, en azından bunun kadar önemli olan şeyin, net kaynakların daha iyi bir göstergesi olan kişi başına GSYİH olduğuna dikkat çekiyor.
Bunu bugün ABD ve Çin'i karşılaştırdığımızda görebiliriz. ABD ve Çin, hangi istatistiğin kullanıldığına bağlı olarak benzer genel GSYİH ölçülerine sahiptir. Ancak ABD, Çin'in üçte biri büyüklüğündeki bir nüfusla devasa GSYİH'sına ulaşıyor. Bu, Amerika'nın GSYİH'sının yalnızca küçük bir bölümünün gıda ve barınma gibi temel ihtiyaçlar için kullanıldığı anlamına geliyor. Başka bir deyişle, ABD Çin büyüklüğünde bir ekonomiye sahip, ancak bu devasa ekonomi, ortalama Çinlilerden çok daha fazla geçimlik yaşayan çok daha az sayıda insan tarafından üretiliyor. Bu, ABD'nin, gerekirse, genel nüfus yaşam standardında önemli düşüşlere katlanmak zorunda kalmadan önce, servetinin ve kaynaklarının çok daha fazlasını savaşmaya adayabileceği anlamına geliyor. Çin'in yaptığı gibi, geçim seviyelerine daha yakın yaşayan bir ülkenin böyle bir lüksü yoktur.
Birçok yönden, zengin olmak büyük olmaktan daha iyidir. Örneğin, İngiltere'nin ekonomisi 19. yüzyılda Çin'inkinden çok daha küçüktü, ancak İngiltere Afyon Savaşlarında Çin'i defalarca yendi. Benzer şekilde Japonya, Çin'i on dokuzuncu yüzyılın sonlarından yirminci yüzyılın ortalarına kadar defalarca aşağıladı. Bu mümkün oldu, çünkü hem Japonya hem de İngiltere kişi başına çok daha verimli, üretken ve zengindi. Bu dönemlerde Çin ekonomisinin genel büyüklüğü belirleyici bir faktör değildi.
Amerika Birleşik Devletleri, elbette, hem zengin hem de büyüktür.
İkinci Sınıf Bir Ekonomi
Ama belki Çin hızla ekonomik hakimiyet yönünde ilerliyor ve yakında neredeyse ABD kadar zengin olacak?
ABD ve Çin'deki ekonomik büyüme ve demografideki sayısız eğilime işaret eden Beckley, "Öyle değil" diyor.
Beckley, Çin'in resmi rakamlarının doğru olduğunu varsaysak bile -bu şüpheli bir varsayım- Çin'in büyümesi yavaşlıyor ve borç artıyor. Borç, "1990'larda GSYİH'nın yüzde 100'ünden 2017'de yüzde 255'in üzerine çıktı." Bu, Çin'i şimdi borç yükü açısından ABD ile karşılaştırılabilir kılıyor, ancak Çin'in borcu ABD'den çok daha hızlı büyüyor ve Çin'in borç büyümesi, gelişmekte olan bir ülke tarafından şimdiye kadar kaydedilen en büyük büyümedir.
Dahası, Çin'in GSYİH'sının çoğu, son derece savurgan olan, devlet tarafından finanse edilen devasa altyapı programlarının bir eseridir: "Çin'in mega altyapı projeleri etkileyici görünüyor, ancak kabaca yüzde 60'ını inşa etmek, ekonomik getirilerde üreteceklerinden daha pahalıya mal oluyor. "
Ancak büyümenin olduğu yerde bile, ABD'nin ekonomik egemenliğinin üstesinden gelmek için yeterli olması pek olası değil. Ne de olsa, Birleşik Devletler zaten zengin ve üretken sermayeyle dolu. Çin ise gelişmekte olan bir ülkedir ve şu anda ABD'den daha yüksek büyüme oranlarına sahip olsa bile, Çin'in sermaye stokunun ABD'ye benzemeye başlaması için bu büyüme oranlarının uzun yıllar devam etmesi gerekir. Gelişmekte olan ülkelerin zengin ülkelerden daha hızlı büyüdüğüne dair herhangi bir demir yasa da yok. Son iki yüz yılda, zengin ülkeler genellikle daha fakir ülkelerden daha hızlı büyümüştür.
Bu nedenle, Çin büyüyor olsa da, Çinlilerin şu anda erişebileceği üretken sermaye açısından hala çok geride. Çin'in üretken sermaye eksikliğine sadece bir örnek olarak, "Çin işgücünün yüzde 30'unu çiftçiliğe ayırıyor" diyebilirdik. ABD'de, kısmen aşırı üretken sermaye sayesinde, işgücünün yüzde biri gıda üretimi için gereklidir. Ancak Çin'de çiftçilerin yüzde 40'ı tarlalarını sürmek için hâlâ hayvan gücünü veya insan gücünü kullanıyor.
Çin'in gidecek çok yolu var.
Büyüme ve ekonomik kalkınma, Çin ekonomisinin serbest bir ekonomi olmadığı gerçeğiyle de sekteye uğradı. Devlete ait işletmeler ekonomiye hakim olmaya devam ediyor ve Beckley şöyle yazıyor:
Yolsuzluk endeksleri, sosyal ağ analizleri ya da araştırma raporlarıyla ölçülsün, ahbap-çavuş kapitalizmi Çin'de Amerika Birleşik Devletleri'ndekinden birkaç kat daha fazladır…. Büyük devlete ait işletmeler, ülkenin banka kredilerinin yüzde 75'ini ve devlet teşvik harcamalarının yüzde 95'ini alıyor.
Ek olarak, Çin'in ekonomik kalkınması için önemli bir faktör olan kaynak geliştirme, maden haklarının devlet mülkiyetinde olması nedeniyle sekteye uğramaktadır. Bu, çok daha girişimci ve yenilikçi Amerikan özel mülkiyete ait gayrimenkul ve petrol ve gaz kaynakları sistemine tam bir tezat oluşturuyor. Hükümetin özel mülkiyete el koyması Çin'de çok daha yaygın ve Çin girişimciliği ABD'de olanlarla kıyaslanamaz.
Amerika Birleşik Devletleri, son yıllarda kendi ülkesindeki pazarları daha fazla kısıtlamaya ve kontrol etmeye yönelik tüm hareketlerine rağmen, mülkiyet haklarını koruma ve dolayısıyla ekonomik ilerlemeyi teşvik etme açısından yine de Çin'den çok daha gelişmiş durumda. Bu, ABD'nin daha müreffeh olmasının büyük bir nedeni.
Demografik Sorunlar
Çin de bir dizi demografik sorunla karşı karşıya. Beckley, "Çin, tarihteki herhangi bir toplumdan daha hızlı yaşlanıyor" diyor. Çin hızla yaşlılar ve engelliler ülkesi haline geliyor. Çin ayrıca daha az sağlıklı: "Çin'in diyabet ve prediyabet oranları da son zamanlarda, özellikle yetersiz beslenme nedeniyle Amerika'yı geride bıraktı."
Diğer sağlık sorunları devam ediyor çünkü Çin'de su ve hava çok kirli ve "Çin'in yeraltı suyunun yüzde 90'ı bir dereceye kadar kirli…. Çin'de hava kirliliği Amerika Birleşik Devletleri'ndekinden yedi kat daha kötü…. Günde kırk adet sigara içmek Pekin'in havasını solumak eşdeğerdir."
Amerika Birleşik Devletleri, Çin nüfusundan çok daha genç, daha verimli ve daha sağlıklı. Çalışanları daha iyi eğitimlidir. O zaman belki de "Amerikalı işçiler dünyanın en üretkenleri ve ortalama olarak Çinli işçilerin çıktısının kabaca yedi katını üretiyorlar" sözü şaşırtıcı olmamalı.
Çin'in Askeri Gücü
Ama belki de tüm bunlara rağmen Çin hala askeri olarak ABD'den daha güçlüdür?
Son derece az sayıda kilit gösterge böyle bir gerçeğe işaret ediyor. Beckley'e göre, "ABD, Çin'in net askeri varlığının beş ila on katına sahip." Amerikan birlikleri, Çin birliklerinden daha donanımlı ve daha iyi silahlanmış durumda. Beckley, Amerikan nükleer denizaltılarının Çin denizaltılarını nasıl geride bıraktığını anlatıyor. Askeri teknoloji açısından bir karşılaştırma yok. ABD'nin elinde bulunan ve kolaylıkla ve sıklıkla yakıt ikmali yapılabilen gelişmiş uçak ve deniz gemilerinin sayısı çok daha fazladır.
Bu arada Çin, kendi arka bahçesinde ABD'den çok daha fazla jeopolitik kısıtlamayla karşı karşıya. Çin, kısmen Tayvan ve Japonya gibi zengin ve iyi silahlanmış komşular tarafından kuşatılmıştır. Çin'in Güney Çin Denizi'ni ilhak etme girişimleri Filipinler, Vietnam ve Malezya'nın öfkesini kazandı. Dahası, Çin'in komşularının çoğu, Çin'in birliklerine ve diğer askeri kaynaklarına gerçek zarar verme yeteneğine sahiptir.
ABD ile karşılaştırıldığında Çin, komşularıyla ilişkilerde ordusunun çok daha fazlasını harcamalı: "Çin, on dört bin mil uzunluğundaki ve on beş ülkeyle olan sınırlarını içeren kara sınırlarını güvence altına almalı…. Çin, şiddetli bir şekilde Hindistan ile tartışmalı olarak on dört-yüz millik bir sınırı paylaşıyor. "Vietnam sınırı "gerginliğini koruyor". 2014 ve 2015'te Çin ve Vietnam kuvvetleri karşılıklı ateş açtı. Çin, Çin devleti için tam olarak bir huzur kaynağı olmayan Kuzey Kore ile sınır komşusudur.
Bu arada Amerika Birleşik Devletleri iki dost ulusla sınır komşusudur ve bunun dışında devasa okyanuslarla çevrilidir.
Çin, kendi bölgesinin dışına güç yansıtacak durumda değil ve böylece Beckley, Çin'in "yakın denizlerinde deniz veya hava kontrolünü sağlayamadığı; Bunu Pasifik Okyanusu'nda veya Amerikan maliyetinin yakınında yapmak söz konusu değil." sonucuna varıyor.
Ne Yapılmalı?
Çin konusunda bir anti-alarmist olarak, Beckley'nin ölçülü dış politika için bir dizi mantıklı tavsiyede bulunması şaşırtıcı değildir. ABD'nin, ABD birliklerini tamamen geri çekme potansiyeli ile yeniden birleşmiş bir Kore'de Çinlilerin büyük bir rolüne izin verme yönünde hareket etmesini öneriyor. Beckley, Amerikan gücünü Çin'in veya Rusya gibi diğer büyük güçlerin kritik ilgi alanlarına tekrar tekrar yansıtmaya çalışmak yerine ABD için daha savunmacı bir duruş öneriyor. Amaç, "Çin ve Rusya için askeri saldırganlığın maliyetlerini artırmak, ancak onları köşeye sıkıştırmadan" olacaktır.
Beckley'e göre, ihtiyatlılık ihtiyatlıdır ve "asıl tehlike, çok az yapmaktansa çok fazla şey yapmaktır." Ve belki de bu duruşu benimsemenin anahtarı, ABD'nin başka bir Soğuk Savaş'ın ortasında olduğu fikrini aşmasıdır. Beckley, "ABD son derece güvenli" diyor ve bu nedenle Çin'in hamlelerine yanıt verirken "bekle ve gör" pozisyonu alabilir. Eski Soğuk Savaşçılar'ın Soğuk Savaş sırasında Sovyetlerin her hareketine hızlı ve büyük bir yanıt talep ettiği 1960'larmış gibi davranmaya gerek yok.
Unrivaled kesinlikle hatasız değildir. Trump yönetimi sırasında yazılan son bölümün çoğu, Beckley'nin Trump'ın korumacılığının ve uluslararası alandaki tek taraflı eylemlerinin etkileri üzerine kafa yormasıyla tarihlenmiş gibi görünüyor. Ve iç politika söz konusu olduğunda, Beckley'nin tavsiyeleri, daha yüksek sosyal harcama oranları ve seçmen katılımını artırma çabaları da dahil olmak üzere, merkez sol bir politika istek listesi gibi görünüyor. Üstelik, kitabın genel ideolojik bağlamı, ABD'nin küresel hegemonyasının ve egemenliğinin insanlık için bariz bir nimet olduğu varsayıldığından şüphelidir.
Bununla birlikte, Çin karşıtı militarizme karşı koymak için bir kaynak olarak Unrivaled, sayısız faydalı istatistik, gerçek ve demografik, ekonomik ve askeri eğilimlere ilişkin açıklamalarla dolu paha biçilmez bir kaynaktır. Beckley, gelecekte olası bir Tayvan işgali veya Çin'in Güney Çin Denizi'ni ele geçirme girişimi gibi belirli vakaların askeri gerçeklerine bile değiniyor. Ancak her durumda, Çin rejiminin bölgesel veya küresel hegemonya hayalleri, Çin'in büyük ekonomik ve demografik sorunlarının kayalarına çarpmaya devam ediyor. Bunlar, Çin'i devam eden agresif Amerikan dış politikası için bir bahane olarak kullanmaya çalışan herhangi bir politikacı veya uzman tarafından kabul edilmesi gereken sorunlardır.
Yazar - Ryan McMaken
Çevirmen - xxx
Bu yazı mises.org sitesinin ''China’s Military Strength Has Been Greatly Exaggerated'' adlı yazının çevirisidir.
Image source: Wikimedia
