Venezuelalılar için ne kimsenin ne de yabancı hükümetin veremeyeceği bir karar var: Venezuela'nın Chavismo'dan sonra nasıl olacağına karar vermek. Venezuelalı arkadaşlarımızın her türlü “sosyalizmi” reddetmeleri gerektiğini düşünüyoruz ve her zaman iddia ediyoruz, çünkü toplum Chavez döneminden önceki uygulama ve politikalara dönüşünü kabul ederse, tarihi tekerrür etmeye mahkûm olacaklardır.
Gerçek şu ki, siyasi arenada sosyalist veya merkantilist olmayan bir seçenek yoktur. Gerçekten de, kendilerini “klasik liberal”, “sağcı”, “muhafazakar” ilan eden bazı seçenekler, gerçek doğalarını gizlemeye çalışan merkantilistler, liberal sosyalistler veya sosyal demokratlardır. Akrabalarımız, arkadaşlarımız ve hala Venezuela’da yaşayan, orada yaşamaya devam etmeyi uman veya kimin kalması gerektiği ve kimi destekleyeceğine karar vermekle karşı karşıya olan herkes için bu umutsuz bir durum. Hepsinden kötüsü, tüm bu seçenekler için doğru olan tek şey, bunlardan herhangi birini desteklemenin, geçmişin yolsuzluk, adam kayırmacılığı ve kötü politikalarının yakın bir zamanda tekrarlanmasını desteklemektir.
Eğer insanlar Juan Guaido ve yoldaşlarının “Plan País” adlı sosyalist gündemi uygulamalarına izin verirse, ne hızlı ve acısız bir uluslararası askeri operasyon, ne de Maduro’yu devirmek için uzun, sancılı ve yozlaşmış bir “demokratik” müzakere yeterli olacaktır. Statükoyu (merkez bankası, asgari ücret ve iş kurma maliyetini artıran diğer yasalar, ekonomik kontroller, uluslararası ticaretin önündeki engeller, devlet mülkiyetindeki "komuta tepeleri" ve hükumetten yüksek düzeyde mali bağımsızlık) korumak sorunu sonsuza kadar çözmez.
Tiranlığı ortadan kaldırmanın, kısa vadede diğer ülkeler için kitlesel ve artan göç gibi ve Venezuela için temel mal ve hizmetlere erişim gibi büyük sorunları çözeceğini anlıyoruz. Buna rağmen, bu çözümler kısa ömürlü olacaktır. Böyle bir senaryoda, başka ülkelerde yaşayan 10 milyondan fazla Venezuelalının çoğu geri dönmeyecek ve tüm ekonomik, sosyal ve politik sorunlar orta ve uzun vadede ortaya çıkacaktır. Neden? Çünkü geçmişte olduğu gibi Guaido ve yoldaşlarının önerdiği sistem her an çökecek ve yeni ve daha güçlü bir “Chavismo türü” ülkeyi bir kez daha saracak ve bölgedeki özgürlük ve istikrarı tehlikeye atacak.
Kişi başına düşen GSYİH, yaşam kalitesinin bir göstergesi olarak geniş çapta eleştirilmiştir. Böyle eleştirilmesine rağmen, sosyal demokrat dönemi politikalarıyla Chavismo gibi daha sert sosyalizme giden yolu açtığı yönündeki iddiamızı desteklemek için kullanacağız. Aşağıdaki grafik, Venezuelalıların kişi başına ortalama gelirini göstermektedir:

Büyük ve aralıksız bir ekonomik büyüme döneminden (1950-57) sonra, Venezuelalılar ortalama $8,400(2011 yılında) gelir elde ettiler. Sosyal demokrasinin başlamasından hemen sonra, Venezuelalılar gelirlerinde bir düşüş yaşadılar ve 1963’te 1953 seviyelerine benzer gelirleri oldu.
Bununla birlikte, 1964’ten itibaren gelirler artmaya başladı ve 1980’de $10,500 civarındaki en yüksek seviyesine ulaştı. O yıldan sonra gelirler düşmeye başladı ve Chavez’in ilk seçimini kazandığı 1998’de yaklaşık 6.400 dolara ulaştı. Açık konuşmak gerekirse, Venezuela 1957 barajını sosyal demokrat döneminin kırk yılının sadece on beşinde geçti. Azami gelirler 1957 gelirlerinin yüzde 124’ünü temsil ediyordu, ancak sosyal demokrasi dönemi, 1957 seviyelerinin sadece yüzde 76’sı olan bir ortalama gelirle kapandı, bu da Venezuelalıların 1951’de elde ettiği gelirin neredeyse aynısı. Ardından, Venezuelalılar, Chavez’in radikal ve daha sert sosyalist vaatlerine güvenmelerinin nedenlerinden biri olan, sürekli ve devamlı bir yoksullaşma süreci yaşadılar.
Bu grafikten pek çok istenmeyen gerçeği çıkarabiliriz. Örneğin Maduro’da bile ortalama gelirler sosyal demokrat dönemde olduğu kadar azalmadı. Chavismo’un sosyal demokrasiden daha iyi olduğunu söylemiyoruz (aslında bizim için Chavismo onun ürünüdür). 1989'dan 1993'e kadar yürürlükte olan “El Gran Viraje” (büyük dönüş) adlı başarısız bir planın sadece bir uzantısı olan “Plan País”in gerçekleştirilemezliğine dikkat çekmek istiyoruz; o dönemde bile bu Keynesyen politikaların başarısızlığı aşikardır. Chavismo ve sosyal demokrasi petrol fiyatlarına bel bağladı ve bu nedenle grafikte yüksek istikrarsızlık ve oynaklık görebilirsiniz. Plan País, petrol ve uluslararası borçla finanse edilecek ve desteklenecekti. Chavez'den önce yoksulluğun artması gerçeğine rağmen, bugün gördüğümüz büyük kıtlık sorunu ve insani kriz yoktu. İnsanlar bu sorunların semptomlar olduğunu ve ortadan kaldırmamız gereken şeyin onlara neden olan bakteriler olduğunu anlamalıdır. Bu sosyalizmdir.
Yazarlar: Rafael Acevedo, Humberto Andrade
Çeviren: Atilla Seyid.

Comments