Yakın zamanda yayınlanan bir rapora göre, hukuk fakültesine gitmenin yüksek maliyeti, devlet kurumlarının ve "kamu yararına çalışan" kuruluşların iyi ve yeni avukatlar istihdam etmesini zorlaştırıyor. Gülmeye ve "Peki sorun ne?" demeye meyilli olabilirsiniz. Ancak Equal Justice Works adlı bir grup tarafından yayınlanan "From Paper Chase to Money Chase" adlı rapor, yanlışlıkla, sona erdirilmesi gereken zararlı bir piyasa müdahalesine dikkat çekiyor.
Son hukuk fakültesi mezunlarının oldukça küçük ve kendi kendine seçtiği örnekleri temel alan "From Paper Chase to Money Chase", bugün ortalama hukuk öğrencisinin 84.000$'dan fazla borçla okulu terk ettiği sonucuna varıyor. Ankete katılanların çoğu hukuk fakültesi borçlarını ödeme ihtiyacının istihdam seçimlerini etkilediğini söylüyor. Yüksek borç seviyeleri, paranın peşine düşmelerine, yani hukuk firmalarının sunduğu daha yüksek ücrete yönelmelerine neden oluyor. Bu nedenle, kamu sektörü ve kâr amacı gütmeyen sektörler, kendilerini "kamu hizmetine" adamayı seçebilecek olan borç sıkıntısı çeken öğrencilerin büyük bir kısmını kaybediyorlar.
Rapor daha sonra kamu sektörü işverenlerine işe alımda zorluk çekip çekmediklerini sordu. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde çoğu, bu zorluğun derecesi araştırılmamış olmasına rağmen, öyle olduğunu söyledi. Sierra Club gibi devlet kurumlarında ve kuruluşlarında gerçekten boş masalar var çünkü sunabilecekleri ücret karşılığında çalışacak yetenekli avukatlar bulamıyorlar mı? Bundan kesinlikle şüpheliyim.
Çalışmanın amacı, hukuk fakültesi borçları için sübvansiyonları zorlamaktı. Oyun alanını eşitlemenin bir yolu olarak "kredi geri ödeme yardım planlarını" (GGD Paketleri) övüyor. Equal Justice Works, hükümete veya "kamu hizmeti" yasasına girmeyi seçen mezunların borçlarının bir kısmını başkalarının ödediğini görmek istiyor. Devlet kurumları GGD Paketleri kurabilir, böylece hukuk eğitiminin maliyetini vergi mükelleflerine yayabilir veya hukuk okulları bunları kurabilir ve böylece maliyeti diğer öğrencilere ve bağışçılarına yayabilir.
Sorunun Kökeni
‘’From Paper Chase to Money Chase" in tamamen görmezden geldiği soru, hukuk fakültesinin maliyetinin neden bu kadar yüksek olduğudur. Hukuk eğitiminin maliyeti şu an olduğu kadar mı olmalı? Hukuk fakültesinin maliyetleri için sübvansiyonlar olması gerektiğine inanan çoğunluğa katılmadan önce, başlangıçta bu maliyetlerin yapay olarak şişirilip artırılmadığını sormak mantıklı olacaktır. Evet, yapay olarak şişiriliyorlar. Eyalet yasama organları ile Amerikan Barolar Birliği’nin suç ortaklığı sayesinde, hukuk fakültesi gerekenden çok daha pahalı. Hukuk eğitiminde serbest bir pazara izin verseydik, hukuk kariyerine hazırlanmanın maliyeti önemli ölçüde düşerdi.
Bu durumun nasıl ortaya çıktığını görmek için zamanda geriye gidelim. Bunun için bir asır yeter. 1902’de avukatlık mesleğine girmek isteyenler için birçok farklı seçenek bulunuyordu. Birincisi, Abraham Lincoln'ün yaptığı gibi, hukuku bireysel olarak çalışmaktı. İkinci bir yol, Clarence Darrow'un yaptığı gibi bir hukuk firmasında çıraklık yapmak ve bu ortamda bilmeniz gerekenleri öğrenmekti. Üçüncü seçenek ise hukuk fakültesine gitmekti.
Hukuk fakülteleri daha sonra büyük farklılıklar gösterdi; bazıları bir yıllık eğitim, çoğu iki yıllık bir program ve az sayıda elit okul üç yıllık bir müfredat sunuyordu. Muhtemel bir avukat, içinde bulunduğu koşullar göz önüne alarak, en iyi düşündüğü hukuk eğitimi türünü seçebilir. Çıraklık en yaygın olanıydı. Az önce tartışılan her bir yaklaşımla önemli avukatlar mesleğe adım attılar.
1921'de Amerikan Barolar Birliği hukuk eğitimini "profesyonelleştirme" yi üstlendi. ABA, tüketicilerin "yüksek standartlardan" yararlanacakları şeklindeki asırlık bahaneyi kullanarak, hukuk mesleğine giden tek yol olarak üç yıllık hukuk okulu modelini empoze etmeye çalıştı. Gerçekte, bunun tüketicilerin refahını artırmakla hiçbir ilgisi yoktu. Birçok avukat, ücretleri olması gerekenden daha düşük tutan aşırı rekabetten şikayet ediyordu ve sadece fiyatı yükseltmek için arzı kısıtlamak istiyordu. Hukuk mesleğinin tanınmış bir üyesi olan federal yargıç Richard Posner, girişi mümkün olduğunca kısıtlamak ve rekabeti sınırlamak niyetinde oldukları için onu bir ortaçağ loncasına benzetti. Lonca benzeri özellikler, 1921'den itibaren güçlü bir şekilde ortaya çıktı.
Hedefine ulaşmak için, ABA, modeline uygun olmayan her türlü hukuki çalışmayı engelleyecek kanunlar için ülke çapında lobi yapmaya başladı. Eyaletlerin çoğu, ABA onaylı hukuk okullarından derece almış bireylere eyalet baro sınavına girme hakkını sınırlayan yasalar çıkarmak zorunda kaldı. Avukatların çoğu baro üyeliğini başarıları için önemli gördüğünden, bu yasalar hukuk dışı eğitim yollarını mesleğe kapattı ve hukuk okullarının kontrolünü ABA'nın eline verdi.
Şu anda, Kaliforniya, Tennessee, Alabama ve Massachusetts olmak üzere yalnızca dört eyalet, resmen onaylanmamış bir hukuk fakültesinden yeni bir mezunun baro sınavına girmesine izin vermektedir. Bir dizi başka eyalette, eyalet dışından bir mezun, resmen onaylanmamış okulun bulunduğu eyalette baro sınavına girebilir ve orada bir süre (en az üç yıl) çalıştıktan sonra ana eyaletinde baro sınavına girebilir. Avukatlar genellikle eyalet değiştirmek ve baro sınavının baş ağrısını yeniden yaşamak istemezler, bu nedenle ABA’nın resmen onaylanmayan hukuk okullarını dışlaması yalnızca küçük bir boşluktur.
Bir süre sonra ABA, "izinsiz hukuk uygulamasını" yasaklamak için yasalar için başarılı bir şekilde lobi yaparak baro üyesi olmayan hukukçulara da saldırdı. Baroya kayıt olmayan birinin, kendisine yardım eden kişinin ruhsatlı bir avukat olmadığının farkında olan başka bir kişiye son derece iyi hukuki yardım sağlaması durumunda bile, "yetkisiz uygulamaya" karşı yasa ihlal edilmiştir. Eyalet ve yerel yetkili olmayan uygulama komitelerinin polisleri, vahşi hurdalık köpekleri ve lonca ile yasadışı rekabeti önlüyor.
ABA, gelecekteki avukatların eğitimi üzerinde bir tekel arayışında, kendi çıkarına sahip herhangi bir loncanın yapacağı şeyi yapıyordu, piyasaya giriş engellerini yükseltiyordu.
ABA’nın Hukuk Eğitimi için Yüksek Maliyetli Modeli
ABA'nın resmi onaylama kurumu, Hukuk Eğitimi Bölümü Konseyi, hukuk fakültesini çok maliyetli ve kısıtlayıcı tutan standartlar oluşturmuştur.
Bunların en önemlileri şunlardır:
Hukuk okulları kâr amacı gütmeyen kurumlar olmalıdır. Kâr amacının kötü olduğunu veya kâr odaklı bir hukuk fakültesinin maliyetleri (veya her ikisini) azaltmanın yollarını bulmakla fazla ilgilenebileceğini varsayarsak, ABA'nın resmi onay kuralları yalnızca kâr amacı gütmeyen kuruluşların yeterlilik kazanabileceğini söylüyor. Bu nedenle, Phoenix Üniversitesi gibi kâr amacı güden okullar, giderek daha fazla Amerikalıya eğitim teklifleri sunmak için yenilikçi yollar bulurken, ABA hukuk eğitimi alanında bu yeniliklere sahip olmayacak.
Hukuk fakültelerinde çoğunlukla tam zamanlı öğretim görevlileri bulunmalıdır. ABA, hukuk fakültesi kurslarının tam zamanlı akademisyenler tarafından verildiğini profesyonelliğin bir işareti olarak görüyor. Pek çok durumda derslerin tamamlayıcılar tarafından öğretilmesi çok daha ucuz olsa da - örneğin, ceza hukuku pratisyen bir ceza avukatı tarafından öğretilebilir. Fakat ABA buna karşı. Yardımcı öğretim üyelerinin kullanımı tamamen yasaklanmamıştır, ancak okul ne kadar elitist olursa, bu kurallardan o kadar çok sıyrılabilir. Örneğin Harvard, emekli bir yargıcın bir sınıfa ders vermesini istiyorsa, sorun yok. Daha alt seviye bir fakülte aynı şeyi yapmak isterse, resmi onayı tehlikeye girebilir.
Öğretim üyelerinin öğretim oranı düşük tutulmalıdır. ABA’nın profesyonel modeli, akademisyen olan ve araştırma için bolca zamanı olan hukuk profesörlerini öngörür. Birçok profesör haftada sadece üç veya dört saat ders veriyor.
Hukuk okullarının üç yıllık bir eğitim programı olmalıdır. Çoğu hukuk öğrencisi, üçüncü yılı, en azından biraz ilginç veya yararlı görünen dersleri alarak gerekli kredileri elde ettikleri büyük bir zaman ve para kaybı olarak görür.
Bununla birlikte, sadece iki yıllık bir eğitimden sonra derece veren ve öğrencilerinin geçimini sağlamak için gitmesine izin veren bir hukuk fakültesi, ABA’nın resmi onayını kaybedecektir.
Hukuk okullarının ayrıntılı, pahalı tesisleri olmalıdır. Geleceğin hukuk mesleği mensuplarının uğultulu sınıflarda ve kütüphanelerde eğitim görmesine izin veremeyiz. Birçok ABA kuralı gibi, bu da belirsiz bir şekilde yazılmıştır ve fiziksel tesislerin öğrencilerin eğitimi üzerinde "olumsuz ve maddi bir etkiye" sahip olmaması gerektiğini söyler. Bu belirsizlik, ABA'ya istediği zaman iyileştirmeler ve hatta yeni binalar talep etme konusunda büyük bir hareket alanı sağlıyor. ABA hukuk fakültesinin gelişmiş tesislere ihtiyacı olduğu konusunda ısrar ettiği için üniversite bütçelerinin kargaşaya atılması alışılmadık bir durum değildir.
Hukuk okulları, günümüzde çok sayıda yasal araştırma çevrimiçi veya CD-ROM'lar kullanılarak yapılmasına rağmen, çoğu nadiren açılacak olan binlerce ciltli cilt satın alınmasını gerektiren kütüphanelere büyük yatırım yapmalıdır.
Tüm bu girdiler, hukuk eğitiminin maliyetini büyük ölçüde artırır. Örneğin, Boston bölgesindeki ABA onaylı hukuk okullarından herhangi birine katılmanın öğrenim maliyeti, resmi onayı olmayan Massachusetts Hukuk Fakültesi'ne gitmenin maliyetinin (yılda yaklaşık 12.000 ABD doları ücret alır) iki katından fazladır. Ama bu karşılaştırma kesinlikle yeterince ileri gitmiyor. Girişimciler en uygun miktarda hukuk eğitimi vermenin yollarını bulmada özgür olsalardı, birçok avukatın ihtiyaç duydukları eğitimi çok daha düşük bir maliyetle alabileceğinden şüphe etmek için hiçbir neden yoktur.
Yine de ABA modeli için bir gerekçe yok mu? Bugünlerde sahip olduğumuz muazzam miktarda hukuk göz önüne alındığında, üç yıllık hukuk fakültesinin zar zor yeterli olduğu söylenemez mi? Hukuk fakültelerine bir veya iki yıllık programlarla tekrar izin verseydik, yeterince hazırlanmış avukatlarımız olmaz mıydı?
Cevap hayır. İşin aslı şu ki, avukatların bilmesi gerekenlerin çok azı hukuk fakültesinde öğreniliyor. Hukukun her alanı o kadar geniştir ki bir öğrencinin yapabileceği en fazla şey, ana kurallara ve davalara aşina olmaktır. Seçtiği uygulama alanında bilmesi gereken hemen hemen her şeyi iş başında öğrenecektir. Nadiren de olsa, bir avukat hukuk fakültesinde hiç okumadığı bir alanda uzmanlaşmaya başlar ve bundan hiç de kötü değildir.
Avukatlar, diğer profesyoneller gibi, bilgiye en uygun yatırımı yapmak için güçlü bir teşvike sahiptir. Muhtemel avukatların herhangi bir türden okullarda belirli bir süre geçirmelerini talep etmeye gerek yoktur. Avukatlar, devletin ruhsat için neyi gerekli gördüğüne bakılmaksızın, işçilerin tazminatı veya fikri mülkiyet veya ticaret hukuku veya uzmanlaştıkları şey hakkında neye ihtiyaçları olduğunu öğreneceklerdir. Üç yıllık hukuk fakültesini zorunlu kılmak tüketicileri yetersizlikten korumaz; mevcut hukukçuları yeni rakiplere karşı korur ve özellikle hukuk fakültesi çalışanlarını yenilik ve verimliliğin etkilerine karşı korur.
Devlet avukatlara lisans bile vermesin mi? Ruhsatın yeterlilik veya güvenilirliğe hiçbir şey eklemediğini, başka bir yerde zorunlu ruhsatları ortadan kaldırmamız gerektiğini ve yasaların izinsiz uygulanmasını kaldırmamız gerektiğini savundum. (Diğer makalem, "The Lawyer Cartel.")
Sonuç
Devlet kurumlarının ve "kamu yararına çalışan" grupların avukat tutmakta zorluk çekmesi ihtimali yüzünden hiç keyfimi bozmuyorum. Ancak, hukuk eğitimi için serbest piyasaya hükümet müdahalesinin, hukuk mesleğine girme maliyetini diğer mesleklerde de olduğu gibi büyük ölçüde artırdığı doğrudur. Çözüm, bu şişirilmiş maliyeti seçerek sübvanse etmek değil, bunun yerine hükümetin hukuk eğitimi için serbest piyasaya karışmasına son vermektir. Eyalet yasama organları, bireylerin hukuk alanında bir kariyere nasıl hazırlanmaları gerektiğini belirleyen yasalarını yürürlükten kaldırarak bunu yapabilir ve yapmalıdır.
Yazar - George C. Leef
Çevirmen - Can Kilercioglu
Bu yazı mises.org sitesinin ''Why Law School Costs So Much'' adlı yazının çevirisidir.
