23/03/2018 - Saifedean Ammous
⏪ Önceki Bölüm - Sonraki Bölüm ⏩
Aşağıda Bitcoin tarafından kullanılan üç teknolojinin kısa bir açıklaması bulunmaktadır:
Karma (Hashing), herhangi bir veri akışını girdi olarak alır ve onu tersine çevrilemeyen bir matematik formül ile sabit boyutlu (hash adı verilen) bir veri setine dönüştürür. Başka bir deyişle, herhangi bir eşdeğer boyutlu bir karma (hash) yaratmak için bu fonksiyonu kullanmak çok basittir ama karmadan orijinal metni bulmak imkânsızdır. Karma, dijital imzalarda, iş ispatında, Merkle ağaçlarında, işlem tanımlayıcılarda, Bitcoin adreslerinde ve diğer çeşitli uygulamalarda kullanıldığı için, Bitcoin’in işleyişi açısından elzemdir. Özünde karma, bir veriyi, herkese açık ortamda o veri hakkında hiçbir şey ifşa etmeden tanımlamayı, tarafların aynı veriye sahip olup olmadığını emniyetli bir şekilde ve birbirlerine güven duymalarına gerek kalmaksızın görmelerini sağlar.
Ortak Anahtar Şifrelemesi (Public Key Cryptography), matematiksel olarak ilişkili bir sayı kümesinin kimlik doğrulama yöntemidir: bir özel anahtar, bir ortak anahtar ve bir veya birden fazla imza. Gizli tutulması gereken özel anahtar, serbestçe dağıtılabilecek bir ortak anahtar üretebilir çünkü ortak anahtar incelenerek özel anahtara ulaşılması imkânsızdır. Bu yöntem kimlik doğrulama için kullanılır: Bir kimse ortak anahtarını yayımladıktan sonra, bir veriyi karabilir (hashing) ve bu karmayı (hash) özel anahtarı ile imzalayarak bir imza yaratabilir. Aynı veriye sahip herkes aynı karmayı üretebilir ve imzanın yaratılması için kullanıldığını görebilir; daha sonra imzayı önceden aldığı ortak anahtar ile kıyaslayarak bu ikisinin matematiksel olarak ilişkili olduğunu görebilir, böylece özel anahtara sahip kişinin karma tarafından kaplanan veriyi imzaladığını kanıtlar. Bitcoin güvenli olmayan bir ağ üzerinden değer takası yapabilmek için ortak anahtar şifreleme yöntemini kullanır. Bir Bitcoin sahibi yalnızca kendine ait özel anahtarı varsa Bitcoin’lerine erişebilir ancak ortak anahtar herkese dağıtılabilir. Tüm ağ üyeleri işlemin geçerliliğini, paranın doğru özel anahtara sahip kişi tarafından yapıldığını doğrulayarak teyit edebilir. Bitcoin’de var olan tek mülkiyet biçimi, özel anahtar mülkiyetinden geçer.
Uçtan Uca Ağ (P2P Network), tüm ağ üyelerinin eşit imtiyaz ve kısıtlamalara sahip olduğu bir ağ yapısıdır. Bu ağın kurallarını değiştirebilecek merkezî koordinatörler yoktur. Ağın işleyiş şekline katılmayan düğüm (node) operatörleri kendi düşüncelerini diğer ağ üyelerine empoze edemez ya da imtiyazlarını geçersiz kılamazlar. Uçtan uca ağın en bilindik örneği çevrimiçi dosya paylaşım protokolü olan BitTorrent’tir. Merkezî ağlarda üyeler dosyalara ev sahipliği yapan sunuculardan dosya indirirken, BitTorrent’te kullanıcılar dosyaları doğrudan birbirlerinden küçük parçalar hâlinde indirirler. Bir kullanıcı dosyanın bir bölümünü indirdiği anda, o dosyanın tohumu (seed) hâline gelir ve diğer kullanıcıların dosyayı indirmesine izin verir. Bu tasarımlarla, büyük bir dosya büyük sunuculara ve kapsamlı dağıtıcı altyapılara gerek kalmaksızın görece daha hızlı yayılabilir, bu aynı zamanda tek bir aksaklığın tüm süreci tehlikeye atmasının önüne geçer. Ağda paylaşılan tüm dosyalar, paylaşan düğümün dosya içeriğini bozup bozmadığını doğrulamak için şifrelenmiş bir karma (hash) ile korunur. Kolluk kuvvetleri Napster gibi merkezî dosya paylaşım sitelerini çökerttikten sonra, BitTorrent'in merkezî olmayan yapısı, kolluk kuvvetlerinin onu asla kapatamayacağı anlamına geliyordu. Dünya çapında büyüyen kullanıcı ağı ile BitTorrent bir noktadan itibaren tüm internet trafiğinin üçte birine sahip hâle gelmişti. Bitcoin de BitTorrent’e benzer bir ağ kullanır, BitTorrent ağının üyeleri bir film, şarkı ya da kitap oluşturan veri bitleri paylaşırken, Bitcoin ağında ağ üyeleri tüm Bitcoin işlemlerini içeren işlem defterini paylaşırlar.